Kontekst. Poznaj i naucz się dbać o czynniki, które mogą wpływać na seks.

Tak naprawdę obie te sytuacje są do siebie zbliżone. Tym, co je różni, jest kontekst. Dlaczego powinniśmy wziąć go pod uwagę podczas intymnych zbliżeń?

Czym jest kontekst?

Kontekst to z jednej strony różne okoliczności zewnętrzne, a z drugiej wewnętrzny stan naszego umysłu, które mogą wpływać na naszą reakcję seksualną. Inaczej mówiąc są to czynniki aktywujące mechanizm pobudzania (reagujący na stymulację o znaczeniu seksualnym – „włącz”) lub hamowania (który reaguje na potencjalne „zagrożenie” – „wyłącz”), a co za tym idzie sprawiające, że postrzegamy daną sytuację jako podniecającą lub nie. Można więc powiedzieć, że sposób, w jaki nasz mózg postrzega doznania, zależy właśnie od kontekstu. Na przykład czułe, zmysłowe głaskanie po ramieniu odbierzemy odmienne w zależności od tego czy będziemy w danej sytuacji pobudzeni seksualnie („To mi się podoba!”), jak i wtedy, kiedy będziemy wściekli („Chyba żartujesz?!”).

via GIPHY

Jakie czynniki tworzą kontekst?

Do tych czynników możemy zaliczyć niemalże wszystko. Z jednej strony to może być m.in. nasze samopoczucie, stan emocjonalny, poziom odczuwanego stresu, zmęczenie, stan zdrowia, lęk, wszelkiego rodzaju obawy. Z drugiej strony natomiast cechy osoby (osób), z którą mamy zaangażować się w seks – np. jej emocje, zapach, wygląd. A także to, jak wygląda nasza relacja z tą osobą – np. czy jej ufamy, czy czujemy się przez nią pożądani.

To mogą być jednak także czynniki sytuacyjne, takie jak pora dnia, dzień tygodnia, obecność innych osób, miejsce seksu; wszelkiego rodzaju okoliczności życiowe: wakacje, rocznice, stresujący czas w pracy, trudne doświadczenia jak strata bliskiej osoby, pandemia. W końcu będą to także same aktywności podejmowane podczas seksu – urozmaicenia, seks bez penetracji lub z penetracją, stymulacja różnych stref erogennych, seks oralny, sięganie po gadżety erotyczne itd.

Warto wiedzieć, że poznanie tych czynników i wprowadzenie ich w życie może zmienić sposób w jaki doświadczamy seksu i naszej seksualności. Jak jednak to zrobić?

Jak poznać sprzyjający i niesprzyjający kontekst?

W celu poznania zarówno kontekstu, który sprzyja angażowaniu się w seks, jak i takiego, który naciska na nasz seksualny hamulec, warto wykonać poniższe ćwiczenie.

• Weź kartkę papieru i podziel ją na dwie kolumny.
• Przypomnij sobie seks, który sprawił Ci wiele przyjemności (lub kilka takich doświadczeń). Taki seks, który możesz określić jako pozytywne czy udane przeżycie seksualne. Jeśli będzie Ci łatwiej, możesz opisać to zdarzenie. Zastanów się teraz co konkretnie sprawiło, że seks był przyjemny? Wypisz te wszystkie czynniki w kolumnie po lewej stronie (Twoje samopoczucie, cechy drugiej osoby, cechy waszej relacji, czynniki sytuacyjne, okoliczności życiowe, podejmowane aktywności itd.).
• Teraz przypomnij sobie mniej udane przeżycie seksualne (lub kilka takich doświadczeń). Ponownie, jeśli będzie to dla Ciebie pomocne, możesz je opisać. Zastanów się co sprawiło, że seks był mniej udany? Jaki był jego kontekst? W prawej kolumnie wypisz wszystkie czynniki, które przychodzą Ci na myśl. 
• Przyjrzyj się wypisanym przez siebie czynnikom. Po lewej stronie znajdziesz czynniki, które sprawiają, że łatwiej jest Ci spostrzec daną sytuację jako erotyczną, a więc takie, które włączają system pobudzania. Po prawej natomiast znajdziesz te czynniki, które częściej naciskają na Twój seksualny hamulec i sprawiają, że może być Ci trudno zaangażować się w seks i określić daną sytuację jako podniecającą.
• Zastanów się jak możesz (możecie) zadbać o kontekst gwarantujący udany seks podczas zbliżeń. Jakie działania są konieczne do podjęcia? Jakich zmian to wymaga? Porozmawiaj na ten temat z osobą, z którą jesteś w relacji seksualnej. 

Dlaczego warto poznać te czynniki?

Nierzadko mamy wrażenie, że z nami lub z naszym libido jest coś nie tak. Zdarza się jednak, że istotą problemu wcale nie jest obniżona ochota na seks – jest nią natomiast niewłaściwy kontekst, w którym seks jest inicjowany. W sytuacji, kiedy seks przestaje być dla nas pozytywnym przeżyciem, warto zastanowić się czy przypadkiem nie potrzebujemy innego, bardziej podniecającego kontekstu.

Emily Nagoski w swojej książce Ona ma siłę pisze: „Jeśli kontekst jest właściwy, czynności seksualne stają się jednym z najbardziej przyjemnych doświadczeń w życiu człowieka. (…) Jednak w niewłaściwym kontekście można się poczuć dosłownie jak na łożu śmierci. W zależności od kontekstu, różnice dotyczące przeżyć seksualnych mogą być nieskończone – od pełnych rozkoszy do obrzydliwych, od frywolnych po bolesne (…).”.

Co więcej, inicjowanie seksu w odpowiednim kontekście może być znaczące w przypadku osób doświadczających pożądania responsywnego, a więc takiego, które rozwija się w odpowiedzi na stymulację drugiej osoby czy inne bodźce zewnętrzne o znaczeniu seksualnym (np. film erotyczny, odgłosy osób uprawiających seks). Jeśli bowiem pojawiającemu się pobudzeniu towarzyszy korzystny kontekst – pożądanie ma większą szansę się pojawić.

Czy istnieje uniwersalny kontekst?

Każdy z nas jest inny, dlatego też będziemy różnić się między sobą czynnikami tworzącymi korzystny kontekst. Można jednak powiedzieć, że dla wielu osób będzie to kontekst, który związany jest z niskim poziomem stresu, jest postrzegany jako jednoznacznie erotyczny, a także wypełniony jest czułością. Oczywiście jeśli czujemy, że w naszym przypadku jest inaczej, nie martwmy się. Wszystko jest z nami w porządku (także wtedy, kiedy kontekst nie jest dla nas istotny lub jest istotny tylko w pewnym stopniu). 

Najważniejsze jest to, aby przede wszystkim znać czynniki, które pozwalają na włączenie naszego systemu pobudzania, jak i tych, które naciskają na nasz seksualny hamulec. Wykorzystując tę wiedzę mamy szansę sprawić, aby nasz seks był przyjemnym doświadczeniem, w które chętnie się zaangażujemy!

Tekst: Joanna Niedziela
Ilustracja: Nikola Hahn

—

Bibliografia: Emily Nagoski (2015). Ona ma siłę. Warszawa: Wydawnictwo Buchmann.